Recepta na długowieczność beretu
Dbaj o swój beret, a będzie ci służył latami. Beret się nie starzeje, nie płowieje, nie pruje, nie dziurawi. Jeśli będziesz o niego dbał, będzie ci służył latami (badge i piórko można kupić nowy, jeśli trzeba). W swoim berecie nie przenoś wody, nie gaś nim ogniska, nie skręcaj z niego liny, nie kładź go byle gdzie, nie pierz w pralce, nie dawaj przymierzać ludziom którym nie ufasz albo ludziom którzy noszą identyczny beret.

Info dla palaczy:- Regulamin wymaga zdjęcia beretu na czas tzw. "dymka". Jest to surowo przestrzegane.
POWRÓT

BERETY

BERET (wym. beri ) Pierwsze berety w Armii Brytyjskiej pojawiły się w 1924 roku po tym, jak w 1918 r. brytyjscy czołgiści z Royal Tank Regiment przeprowadzali wspólne ćwiczenia wraz z elitarną jednostką strzelców alpejskich z Armii Francuskiej. Strzelcy ci używali beretów jako wojskowe nakrycia głowy. Dowódca Brytyjczyków, Major-General Sir Hugh Elles uważał, że berety świetnie nadawałyby się dla czołgistów.

Pierwsze beret były zaprojektowane na wzór szkockiego TOS. Ostatecznie, beret został zaakceptowany przez króla Grzegorza V, w marcu 1924 roku. Berety zyskały na popularności dopiero w czasie II Wojny Światowej, gdzie początkowo były noszone przez spadochroniarzy oraz komandosów. Krótko po tym, cała armia musiała wymienić swoje furażerki (nazwane Field Service Cap) na duże, bufiaste czapki (General Service Cap), które nie cieszyły się wielką popularnością.

Dopiero po zakończeniu wojny wprowadzono nowy, lepszy model beretu który jest używany w Siłach Zbrojnych po dzień dzisiejszy (z dwoma wyjątkami: Royal Regiment of Scotland nosi TOS, a Royal Irish Regiment nosi Caubeen'y). Zależnie od rodzaju służb, kolor ma odpowiedni kolor oraz zamocowany badge jednostki, do której oryginalnie żołnierz przynależy. Nierzadko też naszywane są tzw. 'flashe' pod badge, oraz zatykane 'pióropusze' o nazwie hackle lub plumes.

TOS (wym. ti-oł-es lub tam o-szanter) Tam o'Shanter to szkocki beret. Nazwę otrzymał po bohaterze jednego z poematów Roberta Burnsa. Początkowo berety były robione z wełny, z pomponikiem przyszytym na samym środku. Szerokość beretu wynosiła ok. 2x szerokości głowy. Początkowo, pierwsze berety były w kolorze niebieskim, ponieważ brakowało innych kolorów do farbowania materiału. Dziś można można dostać berety w szkocką kratę [tzw. tartan].

Namiastka prawdziwego Tam o'Shantera była noszona podczas Drugiej Wojny Światowej, znana pod nazwą General Service Cap. Nosiły je głównie brytyjskie i kanadyjskie pułki piechoty, zamiast zwykłych beretów. Dopiero po wojnie wprowadzono TOS regulaminowe nakrycie głowy żołnierza szkockiego batalionu. Wojskowe TOSy w porównaniu z cywilnymi były znacznie sztywniejsze.

Dziś berety są w kolorze wojskowej zieleni. Dzięki charakterystycznym sposobie układania, można odróżnić żołnierzy batalionów górskich (tzw. highlanders, farmerzy i górale) od żołnierzy z batalionów ze śródziemia (tzw. lowlanders, mieszczuchy). Highlanderzy mają zwyczaj układania beretu na kształt litery T, co rozśmiesza do łez Lowlanderów. Zaś Lowlanderzy układają swoje berety na wzór zwykłego beretu (są przekrzywione na prawą stronę). Ponieważ wszystkie bataliony Royal Regiment of Scotland otrzymał ten sam wzór beretu, flash'a oraz badge, bataliony rozróżnia się po kolorach hackle (piórek).

CAUBEEN (wym. kaułbin) jest to irlandzki beret. Kształtem wygląda jak coś pomiędzy francuskim a szkockim beretem. Caubeen (podobnie jak szkocki TOS) posiada swoją historię: jego wzór wywodzi się beretów noszonych przez irlandzkich chłopów. Wojskowa wersja beretów jest w kolorze Rifle Green, oraz posiada przyczepiony srebrny badge RIR [Royal Irish Regiment] a także zielony hackle. Według żołnierzy (nie-Irlandyczków) Caubeen jest najbardziej zmyślnym i najgłupszym nakryciem głowy w całych Siłach Zbrojnych. Żołnierze, którzy nigdy wcześniej nie widzieli Irlandczyka w Caubeenie na głowie myślą, że do koszar przyjechał cyrk.










Problem: Jak ułożyć beret? Czyli nie jesteś sam
Odpowiednie ułożenie beretu jest ważnie nie tylko ze względu na regulamin (który tego wymaga od żołnierza), ale także z uwagi na nieodłączną potrzebę lansowania się przez żołnierzy w armii. W koszarach często ocenia się nieznanego sobie żołnierza po sposobie ułożenia i noszenia beretu. Można powiedzieć, że jest to swego rodzaju wskaźnik 'lansu' w Armii Brytyjskiej (oraz wielu innych armiach świata).

Problem w tym, że eleganckie ułożenie beretu wcale nie jest proste. Oto kilka porad 'jak ułożyć beret'.
  1. Pamiętaj o regulaminie noszenia beretu (znajdziesz go powyżej). Łamanie regulaminu nie jest modne, lecz przejawem ciężkiego upośledzenia umysłowego oraz waltyzmu
  2. Idealnie by było, gdyby beret był w twoim rozmiarze. [Jeśli masz wybór między za małym a za dużym: wybierz ten za mały]
  3. Zamocz beret wpierw w ciepłej wodzie, następnie w zimnej wodzie. Rób to tak, aby nie zmoczyć obicia beretu ze skórki (inaczej rozerwie się/popęka)
  4. Trzymaj go w wodzie tak długo, aż przemoknie
  5. Gdy już przemoknie, załóż go na głowę i ułóż w taki kształt, jaki chcesz go nosić (patrz: regulamin noszenia powyżej)
  6. Zdejmij beret i połóż go na płasko, aby wysechł
    Inne sztuczki
  • Użyj agrafek. Aby nie kaleczyły Twojej głowy, agrafki zaklej plastrami z apteczki pierwszej pomocy
  • Jeśli nie przekonałeś się do agrafek, możesz użyć igły i nici - tylko szyj tak, aby nie było widać!
  • W ekstremalnych przypadkach użyj kleju. Nigdy nie otrzymasz rozkazu "a dzisiaj nosimy beret ułożony na drugą stronę" - tak więc możesz użyć klej. Bądź ostrożny: klej nie może przesiąknąć przez materiał beretu; beret nie może być przyklejony na stałe do Twojej głowy...
  • Użyj Encyklopedii A-Z lub inne równie ciężkiej książki (Europa Normana Daviesa też doskonale się nadaje)
  • Użyj żelazka i "zaprasuj" beret (minus: materiał może zacząć się świecić, poza tym widać z orbity że beret był prasowany)
  • Noś beret codziennie w domu, poza służbą, i co jakiś czas przygładzaj go do głowy
  • W czasie służby, za każdym razem gdy założysz beret przygładzaj go do głowy - nie ważne, czy Twój beret jest ułożony, czy nie, beret przygładza się zawsze.
  • I na koniec: daj beret komuś doświadczonemu w układaniu beretów, aby ułożył go za Ciebie (minus tej sztuczki jest taki, że czyjś styl układania beretu może nie pasować Tobie!)

KOLORY BERETÓW

Kolory beretów w Siłach Zbrojnych Wielkiej Brytanii, oraz nazwy jednostek przez nie noszone:
(Kliknij na nazwę koloru, aby zobaczyć cały beret w danym kolorze)

Khaki — Foot Guards, Honourable Artillery Company, Princess of Wales's Royal Regiment, Royal Anglian Regiment, Royal Gibraltar Regiment, Duke of Lancaster's Regiment, Royal Welsh, Yorkshire Regiment, Mercian Regiment, 4/73 (Sphinx) Special OP Battery Royal Artillery;
Light grey — Royal Scots Dragoon Guards;
Dark grey — Queen Alexandra's Royal Army Nursing Corps;
Brown — King's Royal Hussars, Royal Wessex Yeomanry;
Black — Royal Tank Regiment, W (Westminster Dragoons) Squadron, Royal Yeomanry;
Dark (Rifle) green — The Rifles, Royal Gurkha Rifles, Small Arms School Corps, Essex Yeomanry, King's African Rifles;
Maroon — Parachute Regiment, wszyscy żołnierze służący w 16 Air Assault Brigade;
Beige — Special Air Service, także żołnierze którzy są dołączeni do SASu ale nie przeszli selekcji SASu;
Emerald grey - Special Reconnaissance Regiment;
Cambridge blue — Army Air Corps;
Cypress green — Intelligence Corps;
Scarlet — Royal Military Police;
Green — Adjutant General's Corps (z wyjątkiem Royal Military Police, którzy noszą beret w kolorze Scarlet; Army Legal Services Branch który nosi czarny beret oraz Military Provost Staff, który nosi beret w kolorze Navy Blue), Military Provost Guard Service;
Navy blue — beret noszony przez żołnierzy wszystkich innych jednostek (które nie zostały wymienione z wyjątkiem Royal Regiment of Scotland oraz Royal Irish Regiment, które noszą własne wersje beretów: TOS oraz Caubeen), oraz rekruci Royal Marines Commando, którzy nie przeszli kursu Commando;
Lovat green — żołnierze, którzy przeszli kurs Commando, oraz żołnierze Special Boat Service;
RAF blue grey — Royal Air Force (wliczając żołnierzy RAF Regiment).
UN blue — wszyscy żołnierze wysłani na misję UN.


Badge na beret
Podobnie jak w przypadku naszywek, wiele badge'ów czyli "znaczków na beret" zostało zmienionych, lub kompletnie wycofanych. Szablonowym przykładem może być nowo utworzony Royal Regiment of Scotland, który został stworzony z kilku różnych batalionów (każdy o własnej, barwnej historii i wygranych bitwach w przeszłości) i nadany nowy, wspólny badge, beret TOS, flash, TRF oraz pas. Obecnie bataliony można rozróżnić tylko z nazwy oraz koloru piórka. Mimo tego, na E-bayu przez cały czas można znaleźć fanty ze starymi badgami batalionów, co często bywa mylące dla tych, którzy nie studiują dokładnie historii poszczególnych batalionów i regimentów Wielkiej Brytanii. W tym celu została stworzona galeria, dzięki której będziesz mógł rozpoznać badge i przez kogo są noszone.
Flash'e
Flash'e to kawałki materiałów w różnych kolorach (czasami w 'szkocką kratę'), najczęściej o kształcie prostokąta, naszywane na beret bezpośrednio pod badgem.
  • Army Air Corps:- czarny;
  • Army Physical Training Corps:- w barwach jednostki;
  • Blues and Royals:- w paski czerwononiebieskie;
  • Foot Guards:- (piesza gwardia) niebieskawoczerwony (z wyjątkiem oficerów gwardii, którzy noszą flash w kratę Royal Stewart tartan);
  • Honourable Artillery Company:- w kształcie kółka;
  • King's Royal Hussars:- bordowy, w kształcie kwadratu;
  • Mercian Regiment:- zielony, w kształcie kwadratu;
  • Princess of Wales's Royal Regiment:- w kolorze niebiesko-bladożółtym;
  • Queen Alexandra's Royal Army Nursing Corps:- czerwony;
  • Queen's Royal Lancers:- czerwony w kształcie badge'u;
  • Royal Anglian Regiment:- czarny, w kształcie tzw. tombstone ("nagrobka");
  • Royal Army Dental Corps:- ciemnozielony;
  • Royal Army Medical Corps:- w kolorze dojrzałej wiśni;
  • Royal Marines:- czerwony, w kształcie tombstone ("nagrobka") (noszony jedynie przez rekrutów Royal Marines);
  • Royal Scots Dragoon Guards:- czarny, w kształcie badge'u;
  • Royal Welsh Regiment:- zielony;
  • Yorkshire Regiment: zielony, w kształcie prostokąta;
    • Hackle
    Hackle (nazwa szkocka) lub też czasami nazywane plumes (nazwa ang.) to pióra farbowane na konkretny kolor, noszone przy berecie, najczęściej 'zatknięte' za badge. Hackle są regulaminową częścią beretu.
      Kolorami piórek (istniejących regimentów):
    • Białe:-
      • 2nd Battalion (Royal Highland Fusiliers) Royal Regiment of Scotland;
      • Royal Scots Dragoon Guards (noszone tylko przez regimentowych dudziarzy ang. piper;
      • Royal Welsh (noszone tylko przez szeregowych i podoficerów);
    • Białe z czerwonym czubkiem:- Royal Regiment of Fusiliers
    • Czerwone:- 3rd Battalion (The Black Watch) Royal Regiment of Scotland;
    • Czerwone z niebieskim czubkiem:-
      • Scots Guards (noszone tylko przez dudziarzy ang. piper przy ich TOSach);
    • Zielone:-
      • 5th Battalion (Argyll and Sutherland Highlanders) Royal Regiment of Scotland;
      • London Irish Rifles (kompania D) London Regiment noszone tylko przez szeregowych i podoficerów;
      • Royal Irish Regiment;
    • Niebieskie:-
      • 4th Battalion (The Highlanders) Royal Regiment of Scotland;
      • London Irish Rifles (kompania D) London Regiment noszone tylko przez chorążych i oficerów;
    • Niebieski królewski (Royal Blue):- Liverpool Scottish (4 batalion The Duke of Lancaster's Regiment);
    • Niebieski St Patrick's:-
      • Irish Guards (noszony jedynie przez dudziarzy przy swoich Caubeen'ach);
      • London Irish Rifles (kompania D) London Regiment noszone tylko dudziarzy (ang. piper);
    • Czarne:- 1st Battalion (Royal Scots Borderers) Royal Regiment of Scotland;



    Cap, General Service [GS Cap]
    Bardziej znana pod nazwą Cap, Ridiculous (Czapka, Absurdalna) nadaną przez żołnierzy. Czapkę tą zaczęto fasować według rozporządzenia Army Council Instruction 1407 z września 1943 roku:- miała zastąpić furażerkę FS (Field Service Cap, opisana poniżej), która była fasowana od momentu wybuchu II Wojny Światowej. Priorytet w fasowaniu czapki otrzymali żołnierze stacjonujący poza UK; wojsko skoszarowane na Wyspach musiało swoje odczekać (dziś wiele się nie zmieniło w Armii Brytyjskiej). Zgodnie z regulaminem, żołnierz nie mógł nosić czapki dopóty dopóki cały regiment otrzymał je 'oficjalnie'. Większość starszych oficerów uniknęła noszenia czapki dzięki zakupionemu prywatnie beretowi w kolorze khaki. Podoficerowie którym zależało na uber-cool wyglądzie, także nabywali beret w khaki do noszenia na przepustce.

    Czapka, Absurdalna była niepopularna ze względu na swój zbyt duży rozmiar, ponieważ była wzorowana na szkockim berecie (balmoral bonnet). Pierwsze wzory były szyte z tego samego materiału, co furażerki FS. Na beretach były noszone badge jednostek: oficerowie nosili badge z brązu, zaś żołnierze i podoficerowie nosili badge z plastiku (!) lub metalu. Zgodnie z regulaminem czapka powinna być noszona 25mm nad brwiami z badgem umieszczonym nad lewym okiem, materiałem zaciągniętym na prawą stronę głowy. W praktyce żołnierze nie zadawali sobie trudu w regulaminowym noszeniu Absurdalnej Czapki.

    Los absurdalnej czapki po wojnie
    Cap, General Service bardziej współcześnie można porównać jedynie do Crap Hata - tak samo znienawidzona. Podobnie jak Crap Hat, czapki te w czasie i zaraz po wojnie lądowały w koszach (wyrzucane przez żołnierzy!), co tłumaczy małą ilość oryginalnych czapek dostępnych na różnych aukcjach. Jeśli ktoś uważnie śledzi brytyjskie aukcje, to szybko się przekona, że prędzej kupi czapkę noszoną przez żołnierza I Korpusu Polskiego, niż czapkę noszoną przez Brytyjczyka! Dla tego też rekonstruktorzy muszą głównie polegać na replikach czapek.

    Czapka czy beret?
    Warto zwrócić uwagę na mały haczyk w tłumaczeniu nazwy cap w języku polskim może oznaczać czapkę lub beret. Powód, dla którego na DPMSie Cap, General Service została nazwana czapką a nie beretem jest prosty: 'prawdziwy' beret jest uszyty z jednego kawałka materiału, zaś Cap, Ridiculous była uszyta z kilku kawałków (szycia widać dobrze na zdjęciach powyżej).


    Field Service Cap [FS Cap]
    Field Service Cap (FS Cap w skrócie) czyli furażerka, noszona przez żołnierzy Brytyjskich przez większość II WŚ - oficjalnie do września 1943 roku, jednak różne regimenty otrzymywały nowe czapki w różnym czasie (priorytet miały jednostki stacjonujące poza UK). Niektórzy żołnierze nosili furażerkę przez całą wojnę. Po raz pierwszy furażerkę wprowadzono w 1937 roku, jako część regulaminowego umundurowania munduru battledress. FS Cap wyparła swoją starą poprzedniczkę, Service Dress Cap, która (do momentu wprowadzenia hełmów) była noszona przez żołnierzy w okopach IWŚ.

    Wzór furażerki ma swoje korzenie z okresu wiktoriańskiego (1837-1901) i - jeśli przyjrzeć się zdjęciom żołnierzy - FS Cap była noszona na głowie pod wszystkimi możliwymi kątami (pomada używana przez żołnierzy w tamtych czasach umożliwiała fantazyjne noszenie furażerki - trudne do osiągnięcia z dzisiejszymi żelami do włosów). Zakładki materiału (widoczne na zdjęciu) mogły być naciągnięte na uszy w zimne dni. Dwa guziki na przodzie furażerki mogły być tzw. General service (czyli ogólno-armijne, widoczne na zdjęciu powyżej) lub z wytłoczonym logiem danego regimentu. Na boku furażerki był mocowany badge jednostki (na zdjęciu widnieje nowa furażerka, do której nie przymocowano badge'a).

    Furażerka dla RAFu?
    Furażerka o identycznym wzorze była noszona przez członków RAFu. Różnica polegała oczywiście w kolorze (tzw. RAF blue), tłoczeniach na czarnych guzikach oraz badge'u RAFu. Ciekawostką jest to, że pod koniec wojny UK bardzo zaciskało pasa i oszczędzali, gdzie się dało: dla tego guziki oraz badge przy furażerce były plastikowe (dopiero po wojnie powrócono badge były wykonywane z brązu).